دوره 1، شماره 4، 1404 بهار ، صفحات 261 - 288

نویسندگان : محسن توده رنجبر* ¹ ، فاطمه عراقی ²

چکیده :
تماشای انیمیشن یکی از اجزای لاینفک زندگی کودکان امروزی است. از یک قرن قبل که کارتون‌های انیمیشنی به وجود آمدند تا به حال چندین نسل از بچه‌ها با تماشای این کارتون‌ها بزرگ شده‌اند. تماشای سیندرلا، علاءالدین و غول چراغ جادو، .... گرفته تا سوپرمن، بتمن، مرد عنکبوتی، ...... و انیمیشن های MARVEL تحت عنوان انتقام جویان، باعث شد خیلی از دخترها خودشان را در نقش شاهزاده‌ خانم قرار دهند و بسیاری از پسرها در خیالاتشان ابر قهرمان شدند. تاثیر کارتون بر کودکان غیرقابل انکار است؛ چراکه کارتون‌ها بر نوع رفتار و رشد شناختی بچه‌ها هم تاثیر مثبت و هم تاثیر منفی بگذارد. خشونت‌های سرگرم‌کننده حاصل از تماشای این گونه انیمیشن ها، باعث افزایش تغییر نگرش‌ها و ارزش‌ها و نیز ایجاد رفتارهای تهاجمی روی کودکان شده است. به گونه ای که، با نگاه کردن به این انیمیشن‌های پرهیجان و تخیلی، احساسات کودکان به‌شدت برانگیخته می‌شود درحالی ‌که انگیزش و تخیل بدون تفکر فاقد ارزش است وکودکان با نابودی دیگران به هیجان می‌آیند و این به معنی تخیل و تقویت آن نیست. پژوهش ها نشان داده، با هر بار، بازی کردن با بازی‌های ویدئویی، کودکان رفتارهای با خشونت بیشتر و عاطفه کمتر از خود نشان می‌دهد که همین امر مغز آن‌ها را به دادن پاسخ‌های مشابه در زندگی واقعی هدایت می‌کند و هرچقدر کودکان، سن کمتری داشته باشند، عملکرد و ساختار مغزشان می‌تواند راحت‌تر و دائمی‌تر تغییر کند. بطوری که این کودکان بی‌عاطفه تر و خشن‌تر از دیگر هم سن و سالان خود عمل می کنند. این شخصیت‌های الگوساز؛ به‌جای این‌که به فرزندان ما بیاموزند که با تلاش؛ مطالعه و یادگیری و استفاده از فرصت‌ها و تصمیم‌گیری‌های درست و مسئولیت‌پذیری؛ مهارت‌هایشان را افزایش بدهند تا نقشی در اعتلای بشرّیت داشته باشند؛ مفاهیم اخلاقی چون گذشت و ایثار؛ محبّت و صمیمیت را از یاد برده و خشونت طلبی و انتقام جویی و قدرت طلبی و توّهمات واهی را از آنان الگو گرفته و خوش‌شانسی؛ به‌جای تلاش و سخت‌کوشی معیار قرار می‌گیرد و همواره منتظر اتفاقی هستند که آن‌ها را به آرزوهایشان برساند! مغز کودکان در حال شکل‌گیری است و این مهّم است که ما کنترل و سانسور چیزی که آن‌ها تجربه می‌کنند را به دست بگیریم تا بهترین شرایط را برای پیشرفت آن‌ها فراهم کنیم.

کلمات کلیدی :
انیمیشن، خشونت طلبی کودکان، تلویزیون