دوره 1، شماره 4، 1404 بهار ، صفحات 85 - 100

نویسندگان : محسن توده رنجبر* ¹ ، فاطمه عراقي ²

چکیده :
امروزه رسانه ها به عنوان نظام مرکزی اعصاب جامعه تلقی می شوند. هر چند نظام سلطه جهانی با تأکید بر امپریالیسم رسانه ای، امپریالیسم فرهنگی را در دنیا حاکم ساخته، لیکن تعبیری از رسانه ارائه داده که صرفنظر از همه ی مسائل مترتب بر آن، حاکی از قدرت و کارکرد بالای رسانه است: تعبیری که «رسانه ها را خدای دوم» می داند واژه ی مناسبی برای قدرت و کارکرد امروزی رسانه ها است. رسانه كه به خودي خود ابزاري مناسب جهت گسترش ارتباطات سالم مي باشد، متاسفانه به دست آلوده قدرت طلبان و استعمارگران به وسيله اي جهت استيلا و سلطه فرهنگي بدل شده است. چنین به نظر می آید که پیشرفت رسانه ها، پدیده ای کاملا مطلوب و عاری از خطاست و برای تحقق دهکده جهانی، لازم و ضروری است. گرچه تکنولوژی های جدید ارتباطی، سهم به بسزایی در پیشرفت علم و رفاه انسانی دارند اما در تجربه کوتاه و چندین ساله معلوم شده است دارای برخی آسیب ها و پیامدهای منفی نیز هستند. رسانه های نوین با اضمحلال امنیت فرهنگی، هوّیت ملی و ارزش های مسلط کشورها، روح و ذهن، اندیشه و جان و فرهنگ ملت های مختلف جهان را در چنبره ی خود درآورده اند. در چنین شرایطی آموزش و پرورش به عنوان یکی از قدرتمند ترین نهادهای جامعه به لحاظ در اختیار داشتن نیروهای انسانی و همچنين گسترده ترين دستگاه فرهنگي کشور است که به طور مستقيم جمعيتي بزرگ را تحت پوشش قرار داده است، با اتخاذ راهبردهای خردگرایانه و آرمانی می تواند جوانان، خانواده ها و در نهایت کشور را از آسیب های رسانه های نوین در امان بدارد. بدون شک ناآشنايي کافي کودکان و نوجوانان با مهارت هاي اجتماعي ريشه اغلب آسيب پذيري هاي اجتماعي آنهاست؛ از اين رو بررسي نقش آموزش مهارت هاي اجتماعي در کاهش آسيب هاي اجتماعي در مدارس مي تواند بسيار کمک کننده باشد. با توجه به این که آموزش وپرورش، ۱۲ سال با افراد ارتباط دارد و مدرسه يکي از مؤثرترين محيط هاي اجتماعي است و مردم و خانواده ها نيز در زمان حضور فرزندانشان در مدرسه، با اين محيط در ارتباط هستند؛ بنابراين دانش آموزان در سني قرار دارند که اگر اطلاعات کافي به آن ها داده شود، به ندرت در سنين بالاتر درگير آسيب هاي گوناگون از جمله آسيب هاي ناشي از رسانه ها مي شوند. آموزش و پرورش بايد درهاي کلاسهاي خود را براي توسعه برنامه هاي مبتني بر افزايش مهارت استفاده از رسانه ها و پيشگيري از آسيب هاي آنها باز کند.

کلمات کلیدی :
آموزش و پرورش، آسيب اجتماعي، رسانه هاي نوين