دوره 1، شماره 2، 1403، صفحات 302 - 311

نویسندگان : وحید امانی زوارم* ¹ ، مریم نعمتی ² ، منیره طهرانی پور ³

چکیده :
توسعه شایستگی‌های حرفه‌ای معلمان مقدمه ارتقای کارآمدی نظام آموزشی است و این مستلزم آگاهی از شاخص‌ها و ویژگی‌های یک معلم اثربخش است. هدف اصلی این پژوهش احصاء مهمترین شاخص‌های یک معلم اثربخش از دیدگاه دانش‌آموزان و معلمان بود که بصورت کیفی و در سطح کشور طراحی و اجرا شد. ابتدا سرگروه‌های آموزشی در رشته تدریس‌های مختلف، معلمان اثربخش را از دیدگاه خود در سطح استان و یا شهرستانها به تیم پژوهشی معرفی نمودند. سپس براساس رزومه ارائه شده و رضایت همکار و تایید دانش‌آموزان مبنی بر اثربخش بودن معلم معرفی شده بصورت هدفمند 371 معلم، در سطح 29 استان انتخاب شدند. با معلمان و دانش‌آموزان آنها در کلاس درس مصاحبه نیمه ساختاریافته اجرا و به روش کدگذاری داده‌ها تجزیه و تحلیل شدند. نتیجه نهایی دستیابی به چهار مقوله اخلاقی، حرفه‌ای، ارزشیابی و آنچه یک معلم اثربخش انجام نمی‌دهد، در قالب 45 گزاره (شاخص) از دیدگاه معلمان و 53 گزاره (شاخص) از دیدگاه دانش‌آموزان بود. نتایج پژوهش، شاخص‌ها و الگوهای رفتاری مناسبی برای توسعه حرفه‌ای همه معلمان به ویژه نو معلمان در سطح کشور دراختیار قرار می‌دهد.

کلمات کلیدی :
معلم اثربخش، تدریس اثربخش، شایستگی حرفه‌ای، توسعه حرفه‌ای