دوره و شماره : آماده انتشار

نویسندگان : زهره دانشمند* ¹ ، محمد شاکرمی ²

چکیده :
رابطه والد-فرزندی، به‌خصوص ارتباط مادر-دختر، از عوامل تأثیرگذار بر سلامت روان و اجتماعی نوجوانان است. دوره نوجوانی با تغییرات مهمی در جنبه‌های شناختی، هیجانی و اجتماعی همراه است که کیفیت این رابطه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر خودکارآمدی والدینی و والدگری ذهن آگاهانه بر کیفیت رابطه مادر-دختر انجام شده است. این مطالعه از نوع توصیفی-همبستگی و کاربردی است. جامعه آماری شامل مادران دانش‌آموزان دختر دوره اول متوسطه شهر اصفهان در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ بود. ۳۸۰ نفر به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسشنامه‌های «کیفیت رابطه والد-فرزند (CPRS)»، «والدگری ذهن آگاهانه (MIPQ)» و «خودکارآمدی والدینی (PSAM)» بود. تحلیل داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه و نرم‌افزار SPSS 24 انجام شد. تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها نشان داد میزان همبستگی چندگانه بین والدگری ذهن آگاهانه و خودکارآمدی والدینی با کیفیت رابطه مادر- دختر 417/0 می‌باشد و این دو متغیر 4/17 درصد کیفیت رابطه مادر- دختر را پیش‌بینی می‌کنند. همچنین تأثیر خودکارآمدی والدینی بر کیفیت رابطه مادر - دختر 336/0 و والدگری ذهن آگاهانه 283/0 است. ضمن اینکه از بین ابعاد والدگری ذهن آگاهانه تنها بعد والدگری مبتنی بر پذیرش و درک، توانایی پیش‌بینی کیفیت رابطه مادر- دختر را دارد. خودکارآمدی والدینی و والدگری ذهن آگاهانه پیش‌بینی‌کننده‌های مثبتی برای کیفیت رابطه مادر-دختر هستند. ارتقای این مؤلفه‌ها از طریق آموزش می‌تواند به بهبود رابطه مادر-دختر و در نهایت بهبود سلامت روان نوجوانان منجر شود.

کلمات کلیدی :
خودکارآمدی والدینی، والدگری ذهن آگاهانه، رابطه مادر-دختر، کیفیت رابطه والد-فرزند